Ραδιολογική Τρομοκρατία

Αν και κατά τη διάρκεια των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 δεν χρησιμοποιήθηκαν ραδιενεργά υλικά, εν τούτοις έχει εκφρασθεί έντονο ενδιαφέρον εκ μέρους της τρομοκρατικής οργάνωσης Al Qaeda για την απόκτηση τέτοιων υλικών με σκοπό να εξαπολυθεί κύμα πυρηνικής η ραδιολογικής τρομοκρατίας.

Το ενδιαφέρον αυτό μαζί με διάφορες κινήσεις που έχουν καταγραφεί έχουν μεγαλώσει τις ανησυχίες μας όσον αφορά την ασφάλεια των εμπορικών ραδιενεργών πηγών. Μέχρι σήμερα οι τρομοκράτες δεν έχουν προκαλέσει καμιά έκρηξη συσκευής η μηχανισμού διασποράς ραδιενεργού υλικού, συσκευής γνωστότερης με το όνομα "βρόμικη βόμβα". Με τη διασπορά των ραδιενεργών υλικών των πηγών αυτών, στόχος τους θα ήταν η πρόκληση βλαβών στην υγεία των ανθρώπων και η δημιουργία πανικού στο κόσμο. Συνέπεια του πανικού θα ήταν η δημιουργία τεράστιων δυσκολιών τόσο στις διαδικασίες απόκρισης στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης, όσο και στις προσπάθειες πρόσβασης σε ανθρώπους και περιοχές μολυσμένες με ραδιενέργεια. Οι μεγάλες δυνατότητες απόκτησης αυτών των υλικών και οι ανεπαρκείς ή ανύπαρκτοι έλεγχοι σε πολλές από αυτές υπογραμμίζουν τον κίνδυνο που αντιμετωπίζουμε.
Ο κίνδυνος αυτός πρέπει να συνεκτιμηθεί με τα συντριπτικά οφέλη που έχουμε από τη χρήση των ραδιενεργών πηγών. Τα εκατομμύρια αυτών των πηγών που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως παρέχουν πολύτιμες υπηρεσίες στην ανθρωπότητα για ιατρικούς, βιομηχανικούς, γεωργικούς και ερευνητικούς σκοπούς. Ενώ μη-ραδιενεργείς εναλλακτικές λύσεις μπορούν να αντικαταστήσουν κάποιες χρήσεις, τούτο δε θα πρέπει να επιδιώκεται, πολλές εφαρμογές θα συνεχίσουν να απαιτούν όμως τη χρησιμοποίηση ραδιενεργών πηγών. Επιπλέον η ανάπτυξη χαμηλού κόστους μεθόδων παραγωγής και η εμφάνιση νέων εφαρμογών τείνουν να προωθήσουν την αυξανόμενη χρήση αυτών των πηγών.
Πολύ πριν εκφρασθούν ανησυχίες πάνω στο ενδεχόμενο χρησιμοποίησης ραδιενεργών υλικών σε εκρηκτικούς μηχανισμούς (RDD), η εμφάνιση πολλών ατυχημάτων ακτινοβολίας με ανάμιξη ραδιενεργών πηγών, που είχαν σοβαρές συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία προέτρεψαν τη λήψη μέτρων με σκοπό τη βελτίωση της ασφάλειας από ακτινοβολία. Αυτά τα ατυχήματα έχουν εμφανιστεί κυρίως λόγω της ανυπαρξίας ελέγχου των ραδιενεργών πηγών. Εθνικές και διεθνείς αρχές πάνω στην ασφάλεια ακτινοβολιών, όπως και ρυθμιστικές αρχές έχουν προσπαθήσει να αποτρέψουν την απώλεια (ορφάνεμα) των πηγών ή την αποφυγή θεσμικού έλεγχου. Αν και οι έλεγχοι έχουν βελτιωθεί, χιλιάδες πηγές παγκοσμίως χάνονται, εγκαταλείπονται, ή κλέβονται σε ετήσια βάση. Επιπλέον οι δεκάδες χιλιάδες πηγές που παραμένουν ορφανές (αδύνατο να ευρεθούν, να τεθούν υπό έλεγχο και να διασφαλιστούν λόγω της ανεπάρκειας πόρων) έχουν δημιουργήσει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα ασφάλειας.
Οι αυξανόμενες προσπάθειες ενίσχυσης της ασφάλειας των πηγών ενισχύει την σιγουριά των πολιτών ως προς την αντιμετώπιση του προβλήματος. Ασφάλεια και προστασία των πηγών σημαίνει αποτελεσματικός έλεγχος των υλικών αυτών σε όλο το κύκλο της ζωής τους. Μια αποτελεσματική δε ασφάλεια απαιτεί ισχυρές μεθόδους προστασίας προς αποτροπή κακόβουλης απόκτησης των ραδιενεργών πηγών. Στο παρελθόν οι ανησυχίες ασφάλειας που υπήρχαν οδήγησαν δικαιολογημένα στη δημιουργία ρυθμιστικών ελέγχων. Σήμερα αντιλαμβανόμενοι μια αυξανόμενη πιθανότητα εμφάνισης ραδιολογικής τρομοκρατίας, στην προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος, προγραμματίζεται εκ μέρους των ρυθμιστικών αρχών η αφιέρωση περισσότερων πόρων ως προς την προστασία των επικίνδυνων υλικών από τέτοιες ενέργειες.Ακόμα κι αν μια ραδιολογική τρομοκρατική επίθεση δεν εμφανιστεί ποτέ το αποτέλεσμα μιας ενισχυμένης ασφάλειας των ραδιενεργών πηγών θα έχει ευεργετικές επιπτώσεις στη Δημόσια Υγεία.